Bakış Açısı / utku varlık

Bir dostumla konuşuyoruz: ".. dün akşam Banksy'nin sergisinin açılışındaydık...! " İstanbul, kim, nerde, nasıl demek olanağı olmadı. Konuyu derinleştirmeden, Banksy' yi sergileyenin kim olduğunu araştırınca karşıma süpriz, hiç duymadığım bir şirket ismi çıktı: "Global Yatırım Holding", oysa malum güncel sanata soyunan; Salt, Borusan vs. değil. Evet şaşırtıcı, sırtı çok sağlam gözüken bu holding, sergi duyurusunun hemen altına sergi biletlerinin satış adresini de eklemiş, galiba amaç hem kültürel hem de ekonomik! Şimdi bu "güncel sanatın" parolası olmaya başlayan: "parayı veren sergiler" ama şimdi bir "pradox" yaşıyoruz; sanata bulaşmak, durup dururken ekonomik gücünüzle, büyük güçlüklerle sanat severlere sunduğunuz kim bu Banksy? Ama önce siz kimsiniz? Sergiyle ilgili fotoğraflar, bir sergi açılışıyla ilgili görsellerden daha bayağı; sosyetik hanımlar, duvarları kirlettiği için baş kaldıran, sosyal düzeni güya eleştiren yani ken...

Niçin bu yazı? Bir dostumun isteği üstüne, tarihi bir mekanın; Pera'da bir otelin mezanininde açılan ve de epey ilgi çeken Abidin Dino sergisi için yazdığım yazıdan sonra, düşünülen ama gerçekleşmiyen ikinci sergi; Fikret Mualla'nın sergisi için yazmıştım. Müzeler, galeriler, mekan sahipleri, kolleksiyonerler, alan-satanlar, küroterler vs; biliyorum sanat aslında bir "kaos", kendi başına devinen. İşte bunun hem içinde, hem de dışında yaşamış: "marjinal"  ama sahte olmayan bir kişilik Fikret Mualla. Ne yazık karşılaşamadık ama 1970 yılında onu iyi tanıyanlar, yaşadığı mekanlar, yani o Paris hala duruyordu.                            YAŞAMAK BİR "SERHOŞ GEMİ", RESİM BİR BAŞKA DENİZ 28 mayıs 1974, Fikret Mualla’nın kemikleri Türkiye’ye götürülecekti; sonuç olarak ülkemiz ressamına sahip çıkmaya karar vermişti; daha doğrusu Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün - eşi Emel hanımın - çok erdemli bir işleviyd...

Bunun gerçekleştiğini görmek, belki sanatın hayal gücünün sanrı fenomenine bir darbe gibi geliyor ama bir gerçek. Nasa'nın ayın çevresinde gezinen Lunar (LRO) uydusunun 12 ekim'de çok uç bir fotoğraf tekniği ile çektiği Ay'dan Dünya'nın görünümü. Bu mavi "lapis lazuli", toprakta bulunabilen en gizemsi bir taş. Bu olağanüstü varoluşu, gözümüzün ayırt edebileceği mavilerin içindeki ayrıcalığı onun, ilk çağlardan bu yana, değerli bir taş; sanatın değişik alanlarında kullanıldığı gibi, özellikle pigments olarak ünlü ressamların paletinde görülüyor. Dünyamızın dış görünümünü 60 yıllarına kadar, kendi hayalimizde görüntülemiştik, şimdi bu "şiir çekimindeki" görsel, gözümüzün önüne getiriliyor, izlediğim kadar bakmak fiilinin işlevine bile girmiyor getirdiği yankı. Bu kurmaca alanını betimlemek için, gizeme kucak açan yine çok az. Belki bu gizemi yine şiire dönüştürenler çoktan çekip gittiler, kendi tanrılarını da alıp, topluca. Asırlar sonra geri...