HAYAL MÜZELERİ 9 /ARNOLD BÖCKLIN

L'İle des Morts - 1880 / 111x155 cm. Kunstmuseum - Basel

Arnold Böcklin 1827-1901, İsviçre doğumlu , Düsseldolf  Akademisinde okuduktan sonra bir süre aynı kentte portre ve peyzaj ressamı olarak yaşıyor , Roma , Bale daha sonra Weimer sanat okulunda peyzajist olarak çalışıtıktan sonra Münih'e yerleşiyor. Yaşadığı çağın gereğimidir bilinmez , ilk tablolarından başlıyarak bir ölüm gezinir mekanında ki bu ölüm özellikle bir "antik"  dünyanın dekoruna gizlenmiştir. Bir süre yaşadığı Corfu adası , ölümün peyzajına , kış dekorunun yalnızlığına

                                                 
selvilerin gizemine , terkedilmiş bir villanın hüznüne ,  gizlice doğaya dönen , karışan mimarinin yıkıntısıyla eşleşir. Acaba adalara özgün bir yalnızlık mıdır bize ölümü çağrıştıran ? Üstelik bu adaların bir de "mitolojik" yaşanmışlığı olmuşsa!
Bir gün eşinin ölümüne bir gönderi yapmak isteyen zengin bir bayan ;  Maria Berna Chirist , ressama "düşe özgü" bir tablo  sipariş veriyor , Böchlin 1880 de çalışmaya başlıyor ve "Ölüm adası" serisi olarak aynı konuyu içeren 5 tablo yapıyor ; Birinci tablo , akşamın son ışığının dokunduğu küçük adaya yaklaşan teknedeki ayakta duran ölüm mü ? Oysa öndeki tabut ve de kürekleri çeken kadın , eşi mi olabilir ?



1880 le serinin son resmi 1886 yani 5 tuval , kompozisyon aynı olmasına rağmen kurguda ışık üstüne bazı endişeler ; adaya ölüm olarak yaklaşdığımızda , kalıcı mekanın gizi , korkuya dönük , o sonsuza doğru çıkılan yolculuğun , bilinmeze , boşluğa ; arkasında ne olduğunu bilmediğimiz bir kapıyı açmadan önceki anlatılamaz duygu. Maria Berna -Christ'in   tablo için , bazı tavsiyelerde bulunduğu bir gerçek, sevgili eşine "elveda" derken yaşamının birinci perdesini kapatıyor ve bir yıl sonra kont Waldemar von Oriola'yla evleniyor.
Bu 5 tablodan dördüncüsü Rotterdam bombardımanında yok oluyor ama öteki tuvallerin kaderleri değişik ; buna duygusuz kalan kanımca yok ; Freud , "Böcklin'e özgü bir düş" olarak "düşün yorumu" -Trumdeutung"da , Strinberg " La Sonatede Spectres"de ,  Rachmninov  "Poeme Symphonique", Max Klinger'in gravürü ,

Max Klinger/ gravür


etki alanı bu kadar popüler bir sanat eseri azdır . Üçüncü tuval bir süre Hitler'in kolleksiyonuna girmiş , D'Annunzio'yu etkilemiş ,"sembolizm"in en önemli eseri . Tüm bu "global" şöhretin arkasında insanın 21 yüzyılda bile yanıtlayamadığı , tüm inançların , dinlerin tek sermayesi ve vitrini "ÖLÜM" yatıyor ; sözcük olarak bile olsa düşündüğümüzde içimizden aniden geçen o soğuk , bilinmez esinti !

Böcklin / Aoutoportrait






                                                                

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

BİR MÜZEDE OLMAK YA DA OLMAMAK - LEVENT ÇALIKOĞLU

UTKU VARLIK - SANAT AYRICALIKTIR / HELİN KAYA

GÜLÜNÇ BİR ADAMIN DÜŞÜ - BEDRİ BAYKAM