KATHARSİS

La fondation Louis-Vuiton/Bois de Boulogne-Paris

Görünen ya da görünmeyen milyarderlerin, "artık" paralarını sanata yatırmak adına yaptıkları "şamata" hiç bir dönemde bu kadar abartılı olmamıştı. "Çağdaş sanat" adına yapılan "blöf ", dünyada milyarderlerin çoğalmasıyla orantılı, megolomaniye yansımış durumda. Kendi pramidlerini, anıt mezarlarını kurarken sanatı ve kültürü de kendi varoluşlarının boşluğuna adıyorlar: Milyarder Bernard Arnault kendini Paris'in Boulogne Parkında, mimar Frank Gehry'ye yaptırdığı bir müzeyle tarihe yazdırdı. Bir yere kadar sanata bir yatırımdır diyerek saygı duyuluyor ama arka planda önemli bir "manupulation" dan kimse söz etmiyor; zaten sizin beğeninize sunulan bir şey yok, amaç sanat'ın yatağını değiştirmek. Çirkin, komik , kitch, belleğimize odaklanırken, ready-made/manifacture, cartonpate ve de gadget müzelere, kolleksiyonlara stoklanıyor. Arkada oynanan oyun çok daha derin; önemli "modern sanat" müzeleri ve de bunların contemporary düşünürleri, olayı uluslararası bir "lobi" ye dönüştürüp, paranın gücünü bir anlamsızlığa kullanmak üzere silahlanmış durumda. Bu fenomen yalnız bu ülkelere uygulanmıyor, örneğin ülkemizde de bu lobiye özenme, Önce Uluslararası Biennaler, Contemporary sanat fuarları; "genç kolleksiyoner" sloganıyla hoby yaratma ve de kolay para kazanma sistemni bulanların çoğunluğunun sanatla ilgisi yoktur.Zengin bankacılar;  Garanti Bankası/ Salt, Borusan, Koç bu dümen suyunda ve de MoMa NewYork ne yaparsa kutsal, Tate Modern tek yargıcı, Charles Saathci kimi satıyor, Sothby'nin yargısı başımızın üstünde. Giderek zengin otel sahipleri ve de şüpheli bankerlerin yönettikleri " Contemporary fuarları" da, bizim milyonerlerimizi bu ayak oyununa getirmek, "modern" bu metaforu oluşturan bir sözcük. Bu oyunda olmanın tek pasaportu "para", paranın kokusu bu contemporary'yi çeken, Arap Emirliklerini contemporary'nin merkezi yapan. Ama çok ilginç; Fransa'yı önce dışlayıp, kültürünün artık geçersiz olduğunu ve de çağdaş hiç bir sanatçısının olmadığını, her konuda retro olduğunu sürekli tekrar ederek,  20 yıl boyunca hesaplaşma, işte gördüğünüz gibi yine bu lobi'nin eline düşmekle sonuçlandı. Fransız'larda hiç bir ülkede olmayan bir " Amerika kompleksi vardır; örneğin bir milyarder; o kadar önemli Fransız mimar varken, gidip Frank Gehry'yi buluyor, oysa bu mimarın Gugenhaim'den sonra söyliyecek hiç bir şeyi kalmamıştı. Fransa'da her dönemde; kültür bakanı, müze yöneticisi, ülkede sanatı yöneten en yüksek devlet memurları ( Enarques ), devlete değil, bu milyarder patronlara çalışıyorlar. Örneğin Bernard Arnauld'un sağ kolu Gérome Sans şu anda " directeur artistique et directeur d'institutions française", Suzanne Page " Paris Modern müzesi'nin eski yöneticisi, yine Milyarder françois Pinot'nun danışmanı da eski kültür bakanı Jean Jacques Aillon. Şimdi dönüp dolaşıp geleceğim yer, tüm müzeler ve kolleksiyonlar bir elden yönetiliyor, örneğin bugün büyük paralara alınıp satılan artistler: Gerhardt Richter, Thomas Schütte, Ellsworth Kelly, Robert Gober, Olafur Elliason, Paul mcCarthy vs. çok ilginç bu yeni açılan "fondation" nun kolleksiyonunda olduğu kadar, François Pinot'nun Venedik'deki kolleksiyonunda bu isimleri görüyoruz ve de aynı günlerde Fiac'da. Fuarın açılışından önce bu milyarderler, danışmanlarıyla fuarı gezip önemli işleri satın aldılar; hepsinin gözdesi Roni Horn'nun 6 ton ağırlığındaki massif cam, 3 milyon euro'ya Pinot tarafından alındı.

Louis Vuiton kolleksiyon müzesi, bence komik bazı oyunlarla açıldı. Örneğin: müze daha açılmadan, eserler yerine konmadan, sanatçılar kendi duvarları önünde "concentration" misali bazı gereksiz performance'lar yaptılar!

 

Ellsworth Kelly bu kolleksiyonun en ağır topu, oysa sanatçı pentürün tüm güçlüklerinden arınmış ama tuvallerin ederleri aynı hafiflikte değil. Bu tuvallerin önünde uzun duranlar ne düşünüyorlardı, gerçekten merak ediyorum.

Ellsworth Kelly

Ellsworth Kelly

Ellsworth Kelly

Thomas Schütte

                                                                        FIAC 2014

Paul McCarthy-Jean-MichelBasquiat

Roni Horn

Robert Gober

Mounir Fatmi

Niki de Saint Phalle

Beğeninin bu denli çarpıtırılması, kendiliğinden oluşmuyor, "décadence", çağların belli dönümlerinde insana dair paradoxal bir moral düşüşüdür. Yalnız "plastik sanatlara" dokunuyorsa bunu genelleştiremeyiz ama tüm bu çirkinliğin "officiel" olarak ileriye dönük müzeleşmesi, paraya dönüşmesi, yapıtlaşması, bir öngörü olarak hiç bir perspektive sığmıyor. Ne yazık "eleştri ya da karşı oluş" tavrı media'da susturulmuş, Tüm basın övgü ve hayranlık, uzun ömürler sunuyor. Eğer özgürce bir şey yazıyorsam bu çevreyle hiç bir çıkarım olmadığı içindir. Bu tarafta geriye dönük hiç bir dialektik dönüşüm olamaz. Ne yapalım? Kabul mu, katiyen, yapılan "modernlik fenomeninin" arkasına sığınmış bir kabusdur, geçicidir ama geriye kalan daha da önemli bence; geriye bir "syndrome" kalacak, "syndrom BURN OUT".

Gilles Barbier

Ollafur Ellison'da Bernard Arnauld'nun en gözde sanatçısı; bilmiyorum beğeniye katılıyormusunuz*

Ollafur Ellison

Ollafur Ellason

Claire Tabouret

Claire Tabouret

Yoyoi Kusawa

Yoyoi Kusawa