Ne yazık ülkemizde, dünyanın "Türk ressamı" olarak tanıdığı Jean-Etienne Liotard'dan kimsenin haberi yok ! Eğer erken yıllarımızda tanısaydık ; bu 18 yüzyılın usta desen-pastel sanatçısı bize pastel'in kapılarını açabilirdi , sevdirebilirdi belki ama herşeyden yoksun olduğumuz o yıllarda " genel kültür "de bir lükstü ; farkında olsaydık bile , bir roprodüksiyonuna ulaşmak , bir kutu pastel bulmak , onu kopyalacak el ve desene sahip olmak vs. bir çok neden var bu olamamazlıkta. İçinde yaşadığımız İstanbul'dan da haberimiz yoktu ; bize bu kenti tanıtanlar da yine batıdan gelenler oldu ; Edmondo de Amicis'in şiir gibi anlattığı "constantinepoli", 1877 de yayınlanmıştı bizde ise 2010 yılında çevrilip , yayınlandı . Bu "belgesel" , fantastik gözlemin arkasında 1870 lerde Amici'yi i İstanbul'a yönlendiren "gezgin" yazar ve ressamların içinde Alphonse de Lamartine , Gerard de Narval , Joseph von Hammer ; Jean Leon Gérome , Jean Baptiste Vanmour , John Frederick Lewis , Richard Dadd vs. Doğu herkesi gizemine çekiyordu.
 |
| Jean Baptiste Vanmour |
 |
| John Frederick Lewis |
 |
| Richard Dadd |
1702 de küçük Cenevre Cumhuriyetinde doğan Liotard , önceleri emay üstüne minyatüre yaparken Calvinist'lerin resim yasağı nedeniyle Cenevre'yi terk ederek Avrupa'yı dolaşmaya başlıyor . İşte bu süre içinde kurduğu dostluklar örneğin : Voltaire , Fontanelle vs. onu önemli başkentlerde , kraliyet saraylarının portre ressamı olarak da ününü yayıyor ; yakın dostu Avusturya Kraliçesi Marie Thérese'in çevresi , yakınları onun modeli oluyorlar
 |
| Liotard / Kraliçe Marie Thérese - pastel |
18 . yüzyıl "ışıkların Avrupa''sı , evrimin , değişimin bu önemli çağında Liotard "gerçeğin ressamı" ünvanıyla tanınıyor ama bence onu gezgin ve serüven ressamı olarak tanımlamak daha doğru . O günlerde "doğuya yolculuğun" başladığı 1738 yılına giriyoruz. İstanbul , ona aradığının çok üstünde bir dekor , olağan üstü bir "insan manzarası" sunuyor ; Pera'ya yerleşip zengin "Laventen" sosyetesiyle tanışıyor ve bu gezgin ressamın kolay taşınabilir desen malzemesi : siyah taş , sanguine ve pastel . Önceleri Pera sosyetesini resimlerken bir süre sonra bu "portre galerisine" herkes giriyor : vezirler , diplomatlar , müzisyenler , köleler , uşaklar , artisanlar vs. hemen hemen tüm kent ve hiç bir "hiyerarşik" kurala uymadan .
 |
| Liotard / Laventine - pastel |
 |
| Liotard / Büyük Vezir - pastel |
 |
| Liotard / müzik- pastel |
Daha sonra gezisini İzmir , Malta , Paros vs. sürdürüp sonuçta yine Viyana'ya dönüyor , kendini Türk olarak tanıtıp sakalından çarığına kadar "authentique" bir osmanlı kişiliğiyle büyük bir ün kazanıyor.
 |
| Liotard / auto-portrait- pastel |
Artık tanınmış zengin bir ressamdır ; Cenevre'ye dönüp , genç bir Hollanda'lıyla evleniyor :
+Marie+Jeanne+Liotard+(1761-1813)+1779.jpg) |
| Liotard / Marie Jeanne Liotard-pastel |
Bu evlilikten 6 çocuğu oluyor Liotard'ın , hayatının sonuna kadar portrelerini yapacağı çocuklarıyla yolculuk burada bitiyor.
 |
| Liotard / Esneyen Kız - pastel |
Yorumlar
Yorum Gönder