HAYAL MÜZELERİ 14 / JAEN-ETIENNE LIOTARD / DOĞUYA YOLCULUK


Ne yazık ülkemizde, dünyanın "Türk ressamı" olarak tanıdığı Jean-Etienne Liotard'dan kimsenin haberi yok ! Eğer erken yıllarımızda tanısaydık ; bu 18 yüzyılın usta desen-pastel sanatçısı bize pastel'in kapılarını açabilirdi , sevdirebilirdi belki ama  herşeyden yoksun olduğumuz o yıllarda " genel kültür "de bir lükstü ; farkında olsaydık bile ,  bir roprodüksiyonuna ulaşmak , bir kutu pastel bulmak , onu kopyalacak el ve desene sahip olmak vs. bir çok neden var bu olamamazlıkta. İçinde yaşadığımız İstanbul'dan da haberimiz yoktu ; bize bu kenti tanıtanlar da yine batıdan gelenler oldu ; Edmondo de Amicis'in şiir gibi anlattığı "constantinepoli", 1877 de yayınlanmıştı bizde ise 2010 yılında çevrilip , yayınlandı . Bu "belgesel" , fantastik gözlemin arkasında 1870 lerde Amici'yi i İstanbul'a yönlendiren "gezgin" yazar ve ressamların içinde Alphonse de Lamartine , Gerard de Narval , Joseph von Hammer  ; Jean Leon Gérome , Jean Baptiste Vanmour , John Frederick Lewis , Richard Dadd  vs.  Doğu herkesi gizemine çekiyordu.

Jean Baptiste Vanmour


John Frederick Lewis

Richard Dadd
1702 de küçük Cenevre Cumhuriyetinde doğan Liotard , önceleri emay üstüne minyatüre yaparken Calvinist'lerin resim yasağı nedeniyle Cenevre'yi terk ederek Avrupa'yı dolaşmaya başlıyor . İşte bu süre içinde kurduğu dostluklar örneğin : Voltaire , Fontanelle vs. onu önemli başkentlerde , kraliyet saraylarının portre ressamı olarak da ününü yayıyor ; yakın dostu Avusturya Kraliçesi Marie Thérese'in çevresi , yakınları onun modeli oluyorlar

Liotard / Kraliçe Marie Thérese - pastel

18 . yüzyıl "ışıkların Avrupa''sı ,  evrimin , değişimin bu önemli çağında Liotard "gerçeğin ressamı" ünvanıyla tanınıyor ama bence onu gezgin ve serüven ressamı olarak tanımlamak daha doğru . O günlerde "doğuya yolculuğun" başladığı 1738 yılına giriyoruz. İstanbul , ona aradığının çok üstünde bir dekor , olağan üstü bir "insan manzarası" sunuyor ; Pera'ya yerleşip zengin "Laventen" sosyetesiyle tanışıyor ve bu gezgin ressamın kolay taşınabilir desen malzemesi : siyah taş , sanguine ve pastel . Önceleri Pera sosyetesini resimlerken bir süre sonra bu "portre galerisine" herkes giriyor : vezirler , diplomatlar , müzisyenler , köleler , uşaklar , artisanlar vs. hemen hemen tüm kent ve hiç bir "hiyerarşik" kurala uymadan .

Liotard / Laventine - pastel

Liotard / Büyük Vezir - pastel

Liotard / müzik- pastel

Daha sonra gezisini İzmir ,  Malta , Paros vs. sürdürüp sonuçta yine Viyana'ya dönüyor , kendini Türk olarak tanıtıp sakalından çarığına kadar "authentique" bir osmanlı kişiliğiyle büyük bir ün kazanıyor.

Liotard / auto-portrait- pastel
Artık tanınmış zengin bir ressamdır ; Cenevre'ye dönüp , genç bir Hollanda'lıyla evleniyor :

Liotard / Marie Jeanne Liotard-pastel

Bu evlilikten 6 çocuğu oluyor Liotard'ın , hayatının sonuna kadar portrelerini yapacağı çocuklarıyla yolculuk burada bitiyor.

Liotard / Esneyen Kız - pastel













Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

BİR MÜZEDE OLMAK YA DA OLMAMAK - LEVENT ÇALIKOĞLU

Resim
                                                   INDETERMİNATION / BELİRSİZLİK Hemen kim diye sorarsanız, öykünün gizemi yok olur oysa adam gerçekten sinemaya  özgü bir “kurgu bilim” yazmış ve gerçekleştirirmiş, şimdilik gölgesi var! Kimden mi söz ediyorum Levent Çalıkoğlu! İstanbul Modern Müzesi’nin ilk açılışında yine -  aynı yerinde ama eski mekanında - müzenin ofisiyel tanıtım kitabında, bir tablomun röprodüksiyonu vardı; benim de olduğum Tepebaşın’daki bir fuarda Yahşi Baraz onu Nejat Eczacıbaşı’ya satmıştı ve beni tanıştırmıştı onunla. Bir süre sonra - şimdiki GalataPort -aktüel yerinde ama o yıllar doklar ve gümrüğün olduğu rıhtımda eski büyük bir ambarı restore ederek ilk müze açıldı. Bir sergi için İstanbul’a geldiğim de kızım da HonkKong’dan gelmişti ve  müzeyi gezdik, tuvalimin asılı olduğu duvarın arkası deniz, böyle bir mekanda olmak her resmin kaderi olamaz ve de tuvalimin önünde bir okuldan gelmiş bir sınıf, öğretmenleriyle, resimdeki gizeme takılmışlar, durmadan sorul
Devamı

UTKU VARLIK - SANAT AYRICALIKTIR / HELİN KAYA

Resim
                                                        SANAT AYRICALIKTIR Uzun yıllardır çalışmalarını Paris’te devam ettiren 81 yaşındaki usta sanatçı Utku Varlık, geçen yıl kaybettiği hayat arkadaşı Geneviève’e adadığı yeni sergisi ‘Appearance’ ile sanatseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Varlık, 11–12 Ekim tarihleri arasında Kırım Kilisesi’nde izlenebilecek sergiyi, “Ölüme dair lirik şiirin ustalarını çağrıştıran bir fısıltı’’ olarak tanımlıyor.    Geçen yıl kaybettiğiniz hayat arkadaşınız, eşiniz Geneviève için yaptığınız tablolardan oluşan özel bir sergi kapsamında İstanbul’a döndünüz... Duygusal açıdan bu serginin sizde nasıl bir yeri var? Her zaman şunu izledim; ölüm, bir tiyatro misali rolün bittiğinde sahneden çıkmaktır. Ne yazık Genevieve’in bu oyunda rolü bitmemişti, amansız bir hastalık alıp götürdü onu ve kurtuldu böylece. Fransa’da ünlü Cite des Arts International’da yönetici olarak 30 yıl çalıştı. 147 vakıf, 50 ülke ile parasal katılımıyla dünyada tek, özel sanat organiz
Devamı

GÜLÜNÇ BİR ADAMIN DÜŞÜ - BEDRİ BAYKAM

Resim
 Blog yazıma Bedri Baykam’ın verdiği yanıt: “Ne yazık ki bu yazı o kadar daha zavallı ki, artık hiç bir noktası yanıt hak etmiyor. Canım arkadaşım Komet artık konuşamadığı için onu savunurum ama daha fazla bu seviyesizlikler için debelenme merakım yok. Acı acı gülümsemekle yetineceğim. Tanrı herkese kendisiyle ve dünya ile barışık bir ruh sağlığı versin diye temenni ediyorum.”
Bedri Baykam ve de yine Blog'umda üstteki Bedri Baykam'ın yanıtına okuyucumun verdiği yanıt: "Bedri Baykam'ın iki ciltlik biyografisini çerez parasına görünce almıştım okurken eğlenirim diye. İki sayfada bir cinsel başarısıyla övündüğünü okuyunca acıyarak kapattım kapağı. Böyle bir yazının, asistanlarına "resim" yaptırdığını İZ TV belgeselinde övünerek anlatan Devrim Erbil için de yazılması lazım. Bunlar bence sanatın Adnan Hoca'ları." SON KEZ YAZIYORUM Vaktimi harcayıp yanıtımın “zavallığını” dan senin çarpık varoluşunun derinliklerine ineceğiz, ben ateist olduğum için “ruh sa
Devamı