GÖLGEDE KALANLAR 2 DORETHEA TANNING


Dorethea Tanning belki o kadar gölgede kalmadı ama güzelliğinin gereği Max Ernst'in üçüncü eşi olması; çok uzun yaşamında  ( 2012 de 101 yaşında öldü) onu sürekli ikinci plana attı. Biraz ' da "beraberliklerin" kanunudur bu; biri ötekini gölgeleyecek, ayrıca Max Ernst daha önce yine sürrealist ressam ve yazar Leonar Carington'la yaşamıştı, o da Tanning gibi güzel kadın, iyi bir ressam, çok önemli bir yazardı.

Max Ernst



Leonar Carington

Ama Max Ernst'in ünü,  Paggy Guggenhaim'le yaptığı ikinci evliliğinden kaynaklanır; 20 yüzyıl sanat tarihini, amcasının yolunda ve  onun mirascısı olarak, resim tutkusundan çok, ressamlara odaklanan ve de onlarla yaşayarak,  evlenerek yazan "autoditacte" Peggy Gugenheim, harp nedeniyle Avrupa'dan Amerika'ya göçen çok sayıda ressamı ekonomik kontrol altına almıştı. Bu süre içinde ressam Yves Tanguy'le beraberken onu bırakıp Max Ernst'le evlenmesi, Tanguy'i de resim tarihinde gölgede bıraktı,

Yves Tanguy


Doretha Tanning / Birthday 1942
Dorethea Tanning / Küçük bir gece müziği 1944
1936 yılında Newyork,  Museum of Modern Art'da gördüğü "surréalisme" sergisinden sonra resme başlayan Dorethea Tanning, çok ilginç bir "vision"'nun kapısını açtı; "kadına dair".  kendinle bir hesaplaşma, ya da erginlik çağına geçişdeki o kabuk değiştirmenin anlatılmaz kurgusu. Ruh çözümleme bu resimlerde kendisiyle ilgili; bilmiyorum ama güzel bir kadın ve de ressam olmak ne kadar güç, bir resim düşüncesi yaratmak, bakanı inandırmak! Ne olursa olsun  resim tarihinde kadın ressamları arayalım; niçin azdır bilinmez!

Dorethea Tanning / Voltage 1942

Dorethea Tanning / The Guest Room  1952
Oyunsu süreçlerin, genç kızlığının arka odaları, genellikle kendine saklanır bunlar, anlatmak mı katiyen, bizi sınırlıyan yasakların ya da inançlara özgü marazların dar yollarından geçmek, utanç duvarlarından kurtulmak, fiziksel dünyaya çıkmak; işte burada yasak imgeler genç ve güzel bir ressamın içeriği oluyor, tüm yaşadıklarının günlüğü diyebiliriz.

Dorethea Tanning / maternity 1954

Dorothea Tanning / Deidre 1942

Resimde bence en tehlikeli dönem, ressamın dış kontrolü elinden kaçırdığı ve kendi yaptığına inandığı dönemdir. Diken üstünde olduğu erken yılların endişesi, resmine verdiği ayırdığı vakit ve de tutku; güçtür hepsini beraberinde götürmek. Dorthea Tanning resmine ayırdığı ilk beş yılda yaptığı az sayıda tuval onu ilk plana çıkartırken, Max Ernst'le evlenmenin yanlışlığından habersizdi, çok kısa bir sürede onun çekim alanına girecek, ikinci planda bir ev kadını işlevine girdiğinin farkına varmadan resmindeki içerik, figür, teknik , gizem yavaş yavaş çekip gidecekti. Ölümüne kadar çalıştı ama yaptıkların onun ilk yıllarında yaptıklarını bilen için, bir takım ilgisiz, bulanık resimlerdir. Ressamlar çoğunlukla naif yaratıklardır, üstüne eğer biraz sivrilmiş, tanınmışsa; genelde tampéramanlarındaki düşüşün farkında olmak istemezler, birinci olarak teknik başını alıp gider, anlatmak ama neyi? Bir  ömrün envanterini yapmak çok güç; ne mutlu Vermeer'e; geride 30 başeser bıraktığı için.
























Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

BİR MÜZEDE OLMAK YA DA OLMAMAK - LEVENT ÇALIKOĞLU

Resim
                                                   INDETERMİNATION / BELİRSİZLİK Hemen kim diye sorarsanız, öykünün gizemi yok olur oysa adam gerçekten sinemaya  özgü bir “kurgu bilim” yazmış ve gerçekleştirirmiş, şimdilik gölgesi var! Kimden mi söz ediyorum Levent Çalıkoğlu! İstanbul Modern Müzesi’nin ilk açılışında yine -  aynı yerinde ama eski mekanında - müzenin ofisiyel tanıtım kitabında, bir tablomun röprodüksiyonu vardı; benim de olduğum Tepebaşın’daki bir fuarda Yahşi Baraz onu Nejat Eczacıbaşı’ya satmıştı ve beni tanıştırmıştı onunla. Bir süre sonra - şimdiki GalataPort -aktüel yerinde ama o yıllar doklar ve gümrüğün olduğu rıhtımda eski büyük bir ambarı restore ederek ilk müze açıldı. Bir sergi için İstanbul’a geldiğim de kızım da HonkKong’dan gelmişti ve  müzeyi gezdik, tuvalimin asılı olduğu duvarın arkası deniz, böyle bir mekanda olmak her resmin kaderi olamaz ve de tuvalimin önünde bir okuldan gelmiş bir sınıf, öğretmenleriyle, resimdeki gizeme takılmışlar, durmadan sorul
Devamı

UTKU VARLIK - SANAT AYRICALIKTIR / HELİN KAYA

Resim
                                                        SANAT AYRICALIKTIR Uzun yıllardır çalışmalarını Paris’te devam ettiren 81 yaşındaki usta sanatçı Utku Varlık, geçen yıl kaybettiği hayat arkadaşı Geneviève’e adadığı yeni sergisi ‘Appearance’ ile sanatseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Varlık, 11–12 Ekim tarihleri arasında Kırım Kilisesi’nde izlenebilecek sergiyi, “Ölüme dair lirik şiirin ustalarını çağrıştıran bir fısıltı’’ olarak tanımlıyor.    Geçen yıl kaybettiğiniz hayat arkadaşınız, eşiniz Geneviève için yaptığınız tablolardan oluşan özel bir sergi kapsamında İstanbul’a döndünüz... Duygusal açıdan bu serginin sizde nasıl bir yeri var? Her zaman şunu izledim; ölüm, bir tiyatro misali rolün bittiğinde sahneden çıkmaktır. Ne yazık Genevieve’in bu oyunda rolü bitmemişti, amansız bir hastalık alıp götürdü onu ve kurtuldu böylece. Fransa’da ünlü Cite des Arts International’da yönetici olarak 30 yıl çalıştı. 147 vakıf, 50 ülke ile parasal katılımıyla dünyada tek, özel sanat organiz
Devamı

GÜLÜNÇ BİR ADAMIN DÜŞÜ - BEDRİ BAYKAM

Resim
 Blog yazıma Bedri Baykam’ın verdiği yanıt: “Ne yazık ki bu yazı o kadar daha zavallı ki, artık hiç bir noktası yanıt hak etmiyor. Canım arkadaşım Komet artık konuşamadığı için onu savunurum ama daha fazla bu seviyesizlikler için debelenme merakım yok. Acı acı gülümsemekle yetineceğim. Tanrı herkese kendisiyle ve dünya ile barışık bir ruh sağlığı versin diye temenni ediyorum.”
Bedri Baykam ve de yine Blog'umda üstteki Bedri Baykam'ın yanıtına okuyucumun verdiği yanıt: "Bedri Baykam'ın iki ciltlik biyografisini çerez parasına görünce almıştım okurken eğlenirim diye. İki sayfada bir cinsel başarısıyla övündüğünü okuyunca acıyarak kapattım kapağı. Böyle bir yazının, asistanlarına "resim" yaptırdığını İZ TV belgeselinde övünerek anlatan Devrim Erbil için de yazılması lazım. Bunlar bence sanatın Adnan Hoca'ları." SON KEZ YAZIYORUM Vaktimi harcayıp yanıtımın “zavallığını” dan senin çarpık varoluşunun derinliklerine ineceğiz, ben ateist olduğum için “ruh sa
Devamı